In de afgelopen vier jaar is door een breed geesteswetenschappelijk consortium van universiteiten en geesteswetenschappelijke instituten de basis gelegd voor de Common Lab Research Infrastructure for the Arts and Humanities (CLARIAH). Onderzoekers krijgen via deze infrastructuur toegang tot grote verzamelingen digitale data en tot innovatieve en gebruiksvriendelijke applicaties voor de verwerking ervan.

In twee van de vier deelgebieden van CLARIAH speelt de UvA een centrale rol. Julia Noordegraaf, hoogleraar Digitaal Erfgoed, is eindverantwoordelijk voor het deelgebied Mediastudies en neemt als zodanig zitting in het bestuur van CLARIAH. Samen met UvA-collega Maarten de Rijke van het Instituut voor Informatica, het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en andere collega’s ontwikkelt zij digitale instrumenten die het mogelijk maken om grote tekst-, beeld-, geluids- en gestructureerde databestanden te doorzoeken en analyseren. Nieuwe toepassingen als spraak- en beeldherkenningssoftware maken het voor het eerst mogelijk om op grote schaal en over langere termijn de invloed van media op cultuur en maatschappij te volgen en analyseren.

Karina van Dalen-Oskam, hoogleraar Computationele literatuurwetenschap, geeft leiding aan het nieuwe deelgebied Geschiedenis, literatuurwetenschappen, filosofie en religiestudies, waarin ook UvA-hoogleraar Arianna Betti (Filosofie) participeert. Samen met collega’s van andere instituten ontwikkelen zij tools voor de grootschalige analyse van de inhoud van teksten, onder meer de toon, stijl, het auteurschap of de manier waarop bepaalde onderwerpen door de tijd heen worden besproken.

Van Dalen-Oskam is tevens verbonden aan het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, de penvoerder van het consortium achter CLARIAH. Lex Heerma van Voss, directeur van het Huygens ING, ontving namens het consortium op 12 april het Roadmap-certificaat uit handen van minister Van Engelshoven van OCW. Volgens Heerma van Voss is de toekenning ‘een bevestiging van het grote belang van de CLARIAH-infrastructuur voor de geesteswetenschappen en sociale wetenschappen in Nederland en ver daar buiten. Deze infrastructuur zal niet alleen het karakter van het geesteswetenschappelijk onderzoek wezenlijk veranderen, maar ook van het sociaalwetenschappelijk onderzoek.’